Isaaken sakrifizioa - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Isaaken sakrifizioa

Orrente, Pedro

Murtzia, 1580/04/15-Valentzia, 1645/01/19

Olioa mihisean

133,5 x 167 cm

P. O. F (edo gurutze bat darama goialdean) ((ezkerreko beheko angelua)ezkerreko behe-angelua

c. 1616

82/3

Luis Castells Tohá jaunaren dohaintza, emazte Carmen Bertendona andrearen oroimenez 1975ean

Genesiko pasarte ospetsuaren irudikapena da. Bertan, Yavek eskatuta, Abraham Isaak semea sakrifikatzekotan dago aingeru batek eskua geldiarazten dionean eta azkenean sakrifikatuko duten bildotsa seinalatzen duenean. Orrente margolariaren irudikapen hau balio handiko adierazpenetako bat da. Orrente Italiara joan zen, eta Veneziako Leandro Bassanoren tailerrean lan egin zuen. Era berean, Caravaggioren eta bere jarraitzaileen jarduerak eragindako iraultza ezagutzeko aukera ere izan zuen.

Caravaggioren eragina oso-oso agerikoa da konposizio honetan, argia nola tratatzen duen kontuan hartuta. Izan ere, argi bortitza da eta edertasun apartaz marraztutako Isaak gaztearen gorputz biluzia nabarmentzen du, bai eta bildotsa seinalatzen duen aingeruaren aurpegia eta eskua ere. Gainerako guztia, ordea, itzalpean dago. Lehen planoko enborrak naturalismo biziko xehetasunak dira, bai eta sakrifiziorako aldareko harriak, bildotsaren artilea eta errealismo zorrotzez tratatutako Abraham agurearen burua ere.

Konposizio honen zenbait bertsio daudenez, argi eta garbi dago arrakastatsua izan zela. Euretako bat Jerónimo Jacinto de Espinosa margolari valentziarrarena omen zen. Agerikoa denez, Orrente Valentzian bizi zenean jaso zuen haren eragina, eta, zer esanik ez, garai hartako artista valentziar guztietan ere izan zuen eragina, bere pintzelkadaren kutsu veneziarragatik eta koloreen nolabaiteko aberastasunagatik. (Alfonso Emilio Pérez Sánchez)

Bibliografia hautatuta

  • Kowal, David Martin. "El sacrificio de Isaac : una obra inédita de Pedro Orrente", Archivo Español de Arte, n° 200. 1977. pp. 429-432, il.
  • Bengoechea, Javier de. Museo de Bellas Artes, Bilbao. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, 1978. p. 156.
  • Pérez Sánchez, Alfonso Emilio. "En el centenario de Orrente : 'addenda' a su catálogo", Archivo Español de Arte, n° 209. 1980. p. 10.
  • Benito Doménech, Fernando. Pinturas y Pintores en el Real Colegio de Corpus Christi. Valencia, Federico Doménech, 1980. p. 289.
  • Sánchez-Lassa de los Santos, Ana. "Conservación y restauración en el Museo", Urtekaria 1983 : asterlanak, albistak = anuario 1983 : estudios, crónicas. 1984. pp. 11-30.
  • Benito Domenech, Fernando. Los Ribalta y la pintura valenciana de su tiempo [Cat. exp.]. Valencia, Diputación Provincial de Valencia, 1987. pp. 264-265, n° cat. 75
  • Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 40-41, n° cat. 6.
  • Capolavori dal Museo di Bellas Artes di Bilbao [Cat. exp.]. Roma, Leonardo-De Luca, 1991. pp. 23-24, n° cat. 2. (Con el título Il sacrificio di Isacco)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 668-676. (Con el título El Sacrificio de Isaac, y atribuido a Pedro ORRENTE).
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 360, 361, figs. 267, 267a. (Con el título El Sacrificio de Isaac, y atribuido a Pedro Orrente)
  • Galilea Antón, Ana María. "La colección de Pintura Española anterior a 1700 en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1994 : asterlanak, albistak = Anuario 1994 : estudios, crónicas. 1995. pp. 22, 35, 39. (Con el título El Sacrificio de Isaac, y atribuido a Pedro ORRENTE)..
  • Spanyol Mestermüvek a Bilbaói Szépmüvészeti Múzeumból [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Banco Bilbao Vizcaya, 1996. pp. 65-67, n° cat. 8. (Con el título Izsák feláldozása = El Sacrificio de Isaac, y atribuido a Pedro Orrente)
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. p. 101.
  • En torno a Velázquez : pintura española del Siglo de Oro [cat. exp.]. Oviedo ; Londres, Museo de Bellas Artes de Asturias, 1999. pp. 59-60, il.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 41.
  • Bilbao a Genova : la cultura cambia le città [Cat. exp.]. Milán, Skira editore, 2003. pp. 78, 79, n° cat. 3. (Con el título Il sacrificio di Isacco, y atribuido a Pedro Orrente)
  • Caravaggio y la pintura realista europea [Cat. exp.]. Barcelona, Museu Nacional d'Art de Catalunya, 2005. pp. 222-225.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 54.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 54.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 54.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 54, n° cat. 37.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 54, n° cat. 37.
  • Corps et ombres : Caravage et le Caravagisme Européen [Cat. exp.]. Milan ; Montpellier ; Toulouse, 5 Continents ; Musée Fabre de MOntpellier Agglomération ; Musée des Augustins, 2012. pp. 328-330.
  • A su imagen : arte, cultura y religión [Cat. exp.]. Madrid, A Su imagen, 2014. pp. 58-59, n° cat. 13.
  • A su imagen : arte, cultura y religión : álbum de la exposición. Madrid, A Su imagen, 2014. p. 19, il.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 54.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 54.
  • Spanish Paintings from the 15th to 18th Centuries = Pintura Española de los siglos XV al XVIII [Cat. exp.]. Vukovar, Croacia, Vukovar Muicipal Museum, 2018. p. 89, il.
  • 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 92-93, sin n° cat.
  • 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 92-93, sin n° cat.
  • 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 92-93, sin n° cat.
  • 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 92-93, sin n° cat.
  • "Cinco de los cuadros del XVII y XVIII, donados al Museo de Bellas Artes de Bilbao", La Gaceta del Norte. 19/09/1975.
  • "Los Ribalta y la Pintura Valenciana", El Correo. 23/01/1988.