Diru-trukatzaileak - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Diru-trukatzaileak

Reymerswaele, Marinus van-en jarraitzailea

Zeelanda (Herbehereak), 1490-Goes, Zeelanda (Herbehereak), 1546

Olioa haritz-oholean

124 x 95.5 cm

c. 1548

69/175

Laureano de Jado jaunaren legatua 1927an

Areto batean, bi gizon daude mahai baten bueltan eserita. Udalaren kontuak aztertzen ari dira, haietako bat idazten ari den liburuko idazkietatik ondoriozta daitekeenez. Ziurrenik, hiriko zerga-biltzailea edo diruzaina da gizon hori. Egileak xehetasun handiz irudikatu ditu era honetako lanetan ohikoak diren zenbait objektu; hala nola, mahai gainean ikusten diren txanponak, askotariko jatorrietakoak. Liburuan 1548ko data ageri da, eta urte horren arabera datatu da lana bera.

Quentin Metsys margolariaren ereduetan oinarrituta, Marinusek zenbait aldiz errepikatu zuen konposizio hau, zertzelada batzuk aldatuta. Gainera, beste artista batzuek ere egin dituzte jatorrizkoaren bertsioak, honako hau esaterako; horrek erakusten duenez, interes handiko gaia izan zen garai batean. Bestalde, merkataritzaren garapenarekin eta burgesiaren nagusitasunarekin batera XVI. mendetik aurrera sorturiko lanbide berriek -zerga-biltzaile, bankari, mailegatzaile eta lukurariek- nolako garrantzia izan zuten ere erakusten du.

Pintura hauek asmo moralizatzailea dute; izan ere, zikoizkeriari buruzko jarrera kritikoa erakusten dute. Irudi honetan, txanponak seinalatzen dituen pertsonaiaren aurpegian ikus daiteke jarrera hori; beste bertsio batzuetan, karikatura moduan irudikatuta ageri da. Koadro honetako pertsonaiak errealismo handiz landuta daude, eta espresio orekatsua dute, Metsysen jatorrizko ereduetatik hurbilago, Marinusen eredu angelutsu eta keinu larrikoetatik baino. (Ana Sánchez-Lassa)

Bibliografia hautatuta

  • Catálogo de las obras que figuran en la exposición de pintura retrospectiva organizada por la Sociedad de Empresas Artísticas en el edificio de la Sociedad Filarmónica de Bilbao, mayo de 1904 [Cat. exp.]. Bilbao, Sociedad de Empresas Artísticas, 1904. p. 30, n° cat. 131. (Titulada 'Los contadores', y atribuido a 'Escuela de Quintin Metsys')
  • Plasencia, Antonio. Catálogo de las obras de pintura y escultura del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Imprenta Provincial, 1932. p. 55, n° cat. 223. (Con el título Los cambistas, y atribuido a Quentin Metsys)
  • Lasterra, Crisanto de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo descriptivo : sección de arte antiguo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1969. p. 79, n° cat. 175. (Con el título Los cambistas, y atribuido a METSYS, Quentin (?) ).
  • Bengoechea, Javier de. Museo de Bellas Artes, Bilbao. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, 1978. pp. 124-125.
  • Barañano, Kosme María de. "La técnica y la pintura", Bilbao : periódico municipal, n° 26-27. 1990. p. 21.
  • Alonso de los Ríos, César ; Aguaza, María José. Siglo XV. Sevilla, Centro de Publicaciones EXPO'92, 1992. p. 100.
  • Castañer López, Xesqui. Pinturas y pintores flamencos, holandeses y alemanes en el Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa, 1995. pp. 125-128.
  • Sánchez-Lassa de los Santos, Ana. "Laureano de Jadorenondareko pintura flandestarra = Pintura Flamenca en el Legado Laureano de Jado", Guía de Exposiciones, n° 277. 1998. s. p.
  • Las tablas flamencas en la Ruta Jacobea [Cat. exp.]. Logroño, Diócesis de Calahorra y La Calzada-Logroño, 1999. pp. 162-163, fig. 119.
  • Ford, Thomas H. "Miracles 24/7", Art + Australia, 55.1. 2018. p. 46, il.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. pp. 74-75.
  • Sánchez-Lassa de los Santos, Ana. Flandestarrak Bilboko Arte Eder Museoan = Flamencos en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Folleto]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2000. p. 6.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 28.
  • Cenicacelaya, Javier ; Román, Antonio ; Saloña, Íñigo. Bilbao : hiri ikuspegia = una visión urbana = an urban vision : 1300-2000. Bilbao, Colegio Oficial de Arquitectos Vasco-Navarro, 2001.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 34.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 34.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 34.
  • Ars mechanicae : ingeniería medieval en España [Cat. exp.]. Madrid, Ediciones del Umbral, 2008. p. 223, il.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 34, n° cat. 20.
  • Bustreo, Federica. Musée des Beaux-Arts de Bilbao : maîtres anciens et première moitié du XX siècle. Florencia, Scala Group, 2011. pp. 26-27.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 34, n° cat. 20.
  • Diéguez Rodríguez, Ana. Precisiones al Catálogo de la Pintura Flamenca del siglo XVI en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [inédito]. 2013. pp. 166-171, n° cat. 27.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 34.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 34.
  • Arrizabalaga Salgado, Victor. Entre lo visible y lo invisible : el coleccionismo de arte en Bizkaia y Álava durante el siglo XX. Bizkaiko Foru Aldundia = Diputación Foral de Bizkaia, 2016. p. 119, il.
  • Manterola, Ismael [coord.]; Onaindia, Mikel [coord.]. "Bilbao 1919 : la Exposición Internacional de Pintura y Escultura = Bilbao 1919 : Nazioarteko Pintura eta Eskultura Erakusketa [Recurso electrónico]", Boletin 11 = Bulletina 11. 2019. p. 48.
  • Sardone, Sergio. Los préstamos forzosos de Carlos V : el tesoro privado americano al servicio del Imperio, 1523-1555. Sevilla, Fundación González Abreu Instituto Hispano Cubano de Historia de América, 2019. p. 267, il.