Alexandriako Santa Katalinaren martirioa - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Alexandriako Santa Katalinaren martirioa

Castelló, Vicente

Valentzia?, c. 1580-c. 1636

Olioa mihisean

157 x 207,5 cm

c. 1617

69/204

Manuel Taramona jaunaren alargun Mercedes Basabe andrearen dohaintza 1949an

Historia gorabeheratsua duen margolan hau Parcenteko kondearena izan zen. 1868an saltzen saiatu zen, Parisen, beste lan batzuekin batera, baina ez zuen eroslerik aurkitu, eta kondearen administrariaren eskura igaro zen, nagusiak zor zion diru baten ordainetan. Garai hartan, egilea Francisco Ribalta zela uste zen, eta museora ere uste horrekin sartu zen; dena dela, 1969an haren seme Juanen izenean katalogatu zen. Geroago, ordea, egilea Vicente Castelló zela jakin da. Ribaltaren ikaslea izan zen, eta familia-loturak zituen hare-kin. Franciscoren suhia zela pentsatu zen, hala adierazten baitzen agiriren batean, baina orain dela gutxi jakin izan da Juanen suhi "politikoa" zela, zehazki, Juan Ribaltaren emaztearen lehenengo ezkontzako alaba batekin ezkonduta baitzegoen.

Castellóren estiloa pertsonaien kanonean bereizten da Ribaltatarren estilotik: haren pertsonaiak lirainagoak dira, jarrera amorratuagoetan eta urduriagoetan agertzen dira, eta eskortzo zailak eta tradizio manieristako anatomia indartsuak erakusten dituzte. Koloreak hotzagoak eta hezeagoak dira, tonu gris eta berdexkekin, eta Ribaltatarren pinturaren berezko kolore gorri eta beltzaranen nagusitasunari gainjartzen zaizkie.

Ezaugarri horiek guztiak ikus daitezke margolan honetan. Osaera oso berezia du, eskala aldaketa bortitzak eta itxuragabeko keinuak. Santuaren irudia erdian agertzen da, tente, eta, alde banatara, zaldunak eta oinez doazen gizonak amiltzen dira, martiriaren gurpila hautsi eta santua askatzen duten aingeruen agerpenarekin izututa; haiek erramu eta lore koroak eramaten dizkiote. Alexandriako printzesa Santa Katalinaren martirioaren etena Santiago de la Vorágineren Urrezko elezaharra lanean dago oinarrituta. [A.E.P.S.]

Bibliografia hautatuta

  • Fitz Darby, Delphine. Francisco Ribalta and his School. Cambridge, Harvard University Press, 1938. pp. 178-179. (obra no encontrada en la Biblioteca. No hay fotocopias)
  • Spanish painting. Toledo, Ohio, The Toledo Museum of Art, 1941. p. 79. (obra no encontrada en la Biblioteca. No hay fotocopias)
  • Mayer, August Liebmann. Historia de la Pintura Española. Madrid, Espasa-Calpe, 1942. (1ª ed. 1928), p. 287.
  • Réau, Louis. Iconographie de L´art Chrétien : iconographie des saints. Paris, Presses Universitaires de France, 1958. t. III.
  • Lasterra, Crisanto de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo descriptivo : sección de arte antiguo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1969. p. 95, n° cat. 204. (Con el título Martirio de Santa Catalina, y atribuido a RIBALTA, Francisco).
  • Angulo Íñiguez, Diego ; Pérez Sánchez, Alfonso Emilio. Historia de la pintura española : escuela toledana de la primera mitad del siglo XVII. Madrid, Instituto Diego Velázquez, 1972. pp. 330-331.
  • Bengoechea, Javier de. Museo de Bellas Artes, Bilbao. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, 1978. p. 155.
  • Agulló Cobo, Mercedes. Noticias sobre pintores madrileños de los siglos XVI y XVII. Granada, Universidad, Departamento de Historia del Arte, 1978. p. 214. (obra no encontrada en Biblioteca. No hay fotocopias)
  • Kowal, David Martin. The life and art of Francisco Ribalta, 1565-1628. Ann Arbor, Michigan, University of Michigan, 1981. pp. 650-651. (obra no encontrda en Biblioteca. No hay fotocopias). N° cat. SC-1
  • Fod, Richard. Manual para viajeros por los reinos de Valencia y Murcia. Madrid, Turner, 1982. 2ª ed., 1982, p. 33. (obra no encontrada en la Biblioteca. No hay fotocopias)
  • Kowal, David Martin. Ribalta y los ribaltescos : la evolución del estilo barroco en Valencia. Valencia, Diputación Provincial de Valencia, 1985. pp. 120-121, 299, fig. 80.
  • Benito Domenech, Fernando. Los Ribalta y la pintura valenciana de su tiempo [Cat. exp.]. Valencia, Diputación Provincial de Valencia, 1987. pp. 204-205, n° cat. 58.
  • Benito Domenech, Fernando. Ribalta y los ribaltescos. Valencia, Biblioteca Valenciana, 1989. p. 118. (obra no encontrda en Biblioteca. No hay fotocopias)
  • Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 42-43, n° cat. 7.
  • Pérez Sánchez, Alfonso Emilio. Pintura barroca en España, 1600-1750. Madrid, Cátedra, 1992. p. 154.
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 711-716. (Con el título 'El martirio de Santa Catalina de Alejandría', y atribuido a Vicente Castelló)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. p. 387, fig. 291. (Con el título El martirio de Santa Catalina de Alejandría, y atribuido a Vicente Castelló)
  • Galilea Antón, Ana María. "La colección de Pintura Española anterior a 1700 en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1994 : asterlanak, albistak = Anuario 1994 : estudios, crónicas. 1995. pp. 19, 29, 39. (Con el título El martirio de Santa Catalina de Alejandría, y atribuido a Vicente CASTELLÓ)..
  • Spanyol Mestermüvek a Bilbaói Szépmüvészeti Múzeumból [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Banco Bilbao Vizcaya, 1996. pp. 71-73, n° cat. 8. (Con el título Alexandriai Szent Katali mártíromsága = El martirio de Santa Catalina de Alejandría, y atribuido a Vicente Castelló)
  • Bilbao a Genova : la cultura cambia le città [Cat. exp.]. Milán, Skira editore, 2003. pp. 90, 91, n° cat. 9. (Con el título Il martirio di santa Caterina d'Alessandria, y atribuido a Vicente Castelló)
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 55.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 55.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 55.
  • La Gloria del Barroco [Cat. exp.]. Valencia, Generalitat Valenciana, 2009. pp. 174-175.
  • La Gloria del Barroco : guía de visita. Valencia, Generalitat Valenciana, 2009. pp. 6-7.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 55, n° cat. 38.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 55, n° cat. 38
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 55.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 55.
  • "El Bellas Artes de Bilbao recupera el esplendor perdido de seis de sus obras maaestras", Deia. 23/05/2006.
  • "El Museo de Bellas Artes de Bilbo restaurará seis cuadros", Gara. 23/05/2006.
  • "El Bellas Artes restaurará 6 cuadros en 2006", El Mundo. 23/05/2006.
  • "El Museo de Bellas Artes restaurará otra pintura barroca de Vicente Castelló", El País. 23/05/2006.
  • "El Museo de Bilbao lleva al taller obras de Castelló y Jan Brueghel", El Correo. 23/05/2006.
  • "EL Bellas Artes recupera el claroscuro original de un cuadro de Vicente Castelló", El Correo. 05/12/2006.
  • "El Museo de Bellas Artes de Bilbao, recupera seis de sus obras ocultas", Deia. 05/12/2006.
  • "El Bellas Artes exhibe los logros del Lifting", El Mundo. 05/12/2006.
  • "El Bellas Artes presenta las seis obras restauradas de su colección en 2006", El País. 05/12/2006.